Wszystko to jest wynikiem ogromnych postępów, jakie dokonały się w życiu społecznym, technice, nauce i polityce oraz dzięki nowym możliwościom rozwoju, przed którymi stoi dzisiaj świat. Postępy te są niezwykle ważne, ponieważ przynoszą dobrodziejstwa życiu ludzkiemu, ale jednocześnie stawiają jednostki oraz całe społeczeństwa przed równie ogromnymi dylematami o charakterze moralnym, gdyż często godzą w godność człowieka, szkodzą humanizacji życia i stosunków międzyludzkich, a także potęgują nierówności i wyrządzają szkody w systemie ekologicznym.

1.2 Bioetyka w Zakonie

W dzisiejszych czasach, szczególnej wagi nabiera bioetyka, której głównym obszarem zainteresowań jest etyka życia, która powinna być rozwijana w kontekście interdyscyplinarnym.

Zakon Szpitalny św. Jana Bożego jest szczególnie zaangażowany w refleksję bioetyczną, by móc odpowiednio rozwiązywać dylematy etyczne, jakie pojawiają się w jego dziełach apostolskich, zarówno w obszarze opieki społecznej i zdrowotnej, jak również w obszarze zarządzania, badań społecznych, biomedycznych oraz etyki środowiskowej. Od wielu lat w Zakonie powstają komitety bioetyczne (opiekuńcze, społeczne, badań naukowych), z których wiele może już poszczycić się znacznym dorobkiem. W 2000 r. Zakon opublikował dokument pt. Karta Tożsamości, w którym zawarte są zasady oraz podstawowe kierunki działania naszego Instytutu w zakresie bioetyki.

1.3 Generalna Komisja ds. Bioetyki (GKB)

Na LXVI Kapitule Generalnej, która odbyła się w październiku 2006 r., w Rzymie, Zakon Szpitalny uznał za konieczne dalsze zachęcanie, z większym jeszcze zaangażowaniem, do skupiania uwagi na bioetyce we wszystkich swoich dziełach, świadomy jej znaczenia oraz konieczności formacji współbraci i współpracowników w tym zakresie, by móc właściwie rozwiązywać dylematy etyczne, które pojawiają się coraz częściej i są coraz bardziej złożone. Właśnie dlatego, Zakon podjął decyzję utworzenia Generalnej Komisji Bioetycznej (GKB), której celem jest rozwijanie wrażliwości etycznej naszych współbraci i współpracowników, przede wszystkim dzięki formacji, a także zachęcanie do tworzenia komitetów bioetycznych oraz do aktywnego angażowania się w ogólną działalność doradczą i koordynacyjną w zakresie wszystkich spraw dotyczących bioetyki.

Konkretne zadanie nałożone przez Kapitułę, które stanowi misję i podstawowy cel GKB, jest następujące:

Utworzyć, na szczeblu Kurii Generalnej, organ koordynujący, doradczy lub obserwatorium, celem rozwiązywania problemów bioetycznych na poziomie całego Zakonu. Struktura ta będzie mogła służyć radą prowincjom oraz zbierać wszelkie informacje z całego Zakonu, dotyczące spraw związanych z etyką lub bioetyką a także dzielić się informacjami z możliwie największą liczbą osób, zwłaszcza z tymi, którzy nie mogą liczyć na pomoc takich komitetów, a mają do czynienia z tego rodzaju problemami". (Deklaracje LXVI Kapituły Generalnej, Bioetyka, 2)

Kapituła Generalna, która odbyła się w Fatimie w 2012 r., potwierdziła tę decyzję i postanowiła:

Wspierać i rozwijać generalne i prowincjalne komisje etyki i bioetyki w celu zapewnienia odpowiedniej formacji i zagwarantowania podejmowania właściwych decyzji w tym zakresie w całym Zakonie (Deklaracje LXVII Kapituły Generalnej, Kierunki działań i priorytety LXVII Kapituły Generalnej, Misja, III)

Kapituła Generalna, która odbyła się w Rzymie, w 2019 r., podkreśliła wagę etyki, poświęcając temu problemowi cały rozdział w ā€žKierunkach działania i programie sześciolecia" zalecając:

- Opracować kodeks etyczny Zakonu oparty na naszej misji ewangelizowania świata ubóstwa, chorób i cierpienia, który będzie mógł być przewodnikiem dla prowincji, gdy dostosują go do miejscowej rzeczywistości. Kodeks powinien zawierać przede wszystkim zalecenia dotyczące szacunku dla Stworzenia.

- Wzmocnić formację w zakresie bioetyki, etyki zarządzania ekonomiczno-społecznego, a także etyki badawczej w ramach kształcenia zawodowego i formacji permanentnej.

- Dzieła Zakonu muszą być miejscem bezpiecznym dla wszystkich, zwłaszcza dla osób najsłabszych.

Magisterium Kościoła Katolickiego, zasady i podstawowe kierunki zawarte w Karcie Tożsamości Zakonu, konkretne sytuacje, w których żyją osoby oraz interdyscyplinarny dialog w zakresie etyki (teologia moralna, nauki medyczne i społeczne, prawo, podopieczni, itp.) winny stanowić podstawowe ramy dla rozwoju i działalności GKB oraz ogólnie dla bioetyki w życiu Zakonu.

2. CEL OGÓLNY

Do obowiązków GKB należy głównie udzielanie porad i pomocy w sprawach dotyczących bioetyki, wspieranie komitetów bioetycznych i koordynowanie ich działalności, rozwijanie formacji i wrażliwości etycznej w naszych dziełach oraz proponowanie sposobów działania, zwłaszcza w sytuacjach bardziej konfliktowych, jakie mogą zaistnieć w Zakonie.

3. Cele SZCZEGÓŁOWE

- Wspieranie tworzenia i towarzyszenie komitetom i/lub komisjom bioetycznym w Zakonie, na poziomie prowincji lub w dziełach apostolskich.

- Wspieranie formacji permanentnej współbraci i współpracowników w całym Zakonie w zakresie etyki i bioetyki, we współpracy z przedstawicielami z regionów i z poszczególnymi grupami roboczymi ds. bioetyki.

- Zachęcanie do pracy regionalnej, we współpracy z komisją generalną.

- GKB opracuje dokumenty w oparciu o pojawiające się potrzeby. Szczególnie odnośnie tego, co dotyczy etyki globalnej i problemów etycznych w środowisku pracy w Zakonie.

- Zachęcanie do refleksji i studiowania problemów etyki globalnej, z myślą o rozwijaniu i uzupełnianiu Karty Tożsamości, co mogłoby być przydatne całemu Zakonowi.

- Poznawanie działalności istniejących w Zakonie komitetów bioetycznych, prowadzonych przez nie badań, regulaminów oraz podstawowych kierunków działań, celem prawidłowego koordynowania ich pracy i rozwijania wymiany informacji pomiędzy prowincjami i dziełami Zakonu.

- Doradzanie i przekazywanie Zarządowi Generalnemu Zakonu informacji dotyczących bioetyki.

- Udzielanie prowincjom i dziełom porad w zakresie bioetyki, zwłaszcza w sytuacjach konfliktowych oraz udzielanie pomocy w rozwiązywaniu dylematów etycznych.

- Ułatwianie prowincjom kontaktowania się z GKB za pośrednictwem Przewodniczącego Komisji oraz Radnych Generalnych odpowiedzialnych za poszczególne Regiony Zakonu. W tym także celu, każdemu z członków GKB zostanie powierzony pod opiekę jeden lub więcej regionów Zakonu. Zadaniem Przewodniczącego będzie nadzorowanie i koordynowanie działalności członków Komisji.

- Ułatwianie kontaktów z instytucjami kościelnymi, fundacjami, instytutami, placówkami i ośrodkami badań biomedycznych Zakonu, a przede wszystkim z jego komitetami etycznymi, celem poznania, koordynowania i oceny wprowadzanych rozwiązań etycznych.

- Uczestnictwo w kongresach i spotkaniach dot. bioetyki, organizowanych przez Zakon i przedstawianie na nich własnego punktu widzenia i oceny w zakresie różnych tematów, które są poruszane.

- Umożliwianie w Zakonie wymiany informacji na temat spraw bioetycznych.

4. SPOSÓB PRACY

Metoda pracy opierać się będzie na dyskusji i dialogu międzydyscyplinarnym, starając się osiągnąć, o ile to możliwe, jednogłośny konsensus w uchwałach, pozostając zawsze w zgodzie z zasadami i podstawowymi wartościami Zakonu. Jeśli nie uzyska się konsensusu, zostanie wzięta pod uwagę opinia większości, natomiast opinia mniejszości zostanie również przedstawiona.

GKB będzie posiadać Stały Sekretariat w Kurii Generalnej, będzie on:

- kierowany przez Przewodniczącego i koordynowany przez Sekretarza Komisji,

- przyjmować i archiwizować wszystkie dokumenty nadsyłane przez prowincje,

- będzie pomagać Przewodniczącemu w sporządzaniu planu dnia spotkań i przesyłać informację o zwoływanym spotkaniu, z wyprzedzeniem przynajmniej 60-cio dniowym,

- będzie pomagać Sekretarzowi w sporządzaniu protokołów ze spotkań i dokumentacji zwrotnej dotyczącej spraw zgłaszanych Komisji,

- będzie ułatwiać kontakty pomiędzy członkami, przede wszystkim wspierając ich w roli bycia punktem odniesienia dla Regionów Zakonu.

Możliwe jest zwołanie zebrania nadzwyczajnego, jeśli uzna się to za konieczne, biorąc pod uwagę możliwość zaistnienia potrzeby konsultacji odnośnie pilnych kwestii czy dylematów, które mogą się pojawić. Wówczas, zamiast całej Komisji, Przewodniczący może zwołać spotkanie niektórych członków GKB.

W powyższym przypadku, a także w innych sprawach dotyczących pracy Komisji, stały Sekretariat będzie kontaktować się z jej członkami za pomocą poczty elektronicznej (e-mail), celem zebrania oceny i opinii wszystkich członków.

Komisja, za pośrednictwem Sekretariatu, będzie udzielać informacji na temat organizowanych przez Zakon kongresów i spotkań dotyczących bioetyki, a także innych spotkań, które odbywają się poza naszym Instytutem. Dołoży starań, aby jeden lub dwóch członków GKB brało w nich udział.

Zostanie stworzone archiwum informatyczne zawierające dane dotyczące etyki i bioetyki Zakonu, którego celem będzie ułatwienie poznania sytuacji w Zakonie w tej dziedzinie i dzielenie się rozwiązaniami, protokołami, dokumentami, decyzjami w konkretnych przypadkach itp.

5. SKŁAD

Członkowie GKB są mianowani przez Przełożonego Generalnego, który wyznacza także Przewodniczącego.

Członkowie muszą mieć doświadczenie w zakresie bioetyki i znać Zakon Szpitalny.

Mandat GKB trwa przez okres jednego sześciolecia. Na sześciolecie 2019-2024 członkami GKB są:

Br. Joaquim Erra (Przewodniczący)

Dr Salvino LEONE (Europa)

S. Margarita BOFARULL (Europa)

Dr Silvia OGER (Ameryka Łacińska)

Br. Hugues ASSOU (Afryka)

Br. Pio Chang (Azja i Pacyfik)

Br. Robert Moore (WEONA)

Br. André SENE (Sekretarz)

Planowane jest również utworzenie Komitetu Operacyjnego. Zadaniem Komitetu będzie dołożenie wszelkich starań, by wyniki prac Komisji były bezzwłoczne i sprawnie wcielane w życie. W tym sześcioleciu skład Komitetu jest następujący:

Komitet Operacyjny:

Br. Joaquim Erra (Przewodniczący)

Dr Salvino LEONE

Siostra Margarita BOFARULL

Br. André SENE (Sekretarz)

W przypadku omawiania specyficznych tematów, na spotkania GKB będą zapraszane także inne osoby, posiadające specjalistyczną wiedzę w danej dziedzinie.

6. ORGANIZACJA SPOTKAŃ

Zadaniem Sekretarza Komisji jest koordynowanie działalności Generalnej Komisji ds. Bioetyki w celu zapewnienia: auli na spotkania, struktur na różnego rodzaju wydarzenia, tłumaczy i wszystkich innych spraw organizacyjnych i logistycznych związanych z działalnością Komisji.

7. ZWOŁYWANIE I CZĘSTOTLIWOŚĆ SPOTKAŃ

Przewodniczący Komisji ma za zadanie zwoływać spotkania i przygotowywać porządek obrad.

Spotkania zwyczajne GKB będą odbywać się dwa razy w roku, zwykle w siedzibie Kurii Generalnej w Rzymie.

O dacie spotkania należy poinformować przynajmniej z 60-cio dniowym wyprzedzeniem.

8. PROTOKOŁY

Za sporządzanie protokołów z każdego spotkania i przesłanie ich, przed kolejnym spotkaniem, do członków Komisji, odpowiedzialny jest Sekretarz. Za archiwizację protokołów odpowiedzialny jest stały Sekretariat.

9. przekaz informacji

Na stronie internetowej Zakonu znajduje się zakładka poświęcona GKB, gdzie dostępne są wszystkie informacje dotyczące pracy Komisji. Specjalne miejsce na Stronie Internetowej przeznaczone jest do współdzielenia się materiałami.

Niniejszy Regulamin zostanie przyjęty przez GKB po zatwierdzeniu przez

Radę Generalną Zakonu w dn. 2020.